تحلیل رابطه کمال مدرَک و ادراک لذت در نظر ابنسینا
نویسنده
چکیده مقاله:
در میان مباحث پیچیدة نفس، تقریرات ابنسینا در مورد لذت اندک اما قابل توجه است. از نظر او لذت از کیفیات نفس و بدیهیات است، از همین رو ابنسینا تلاش کرده است به جای تعریف ماهوی لذت، از ابهام آن بزداید و آن را فقط توضیح دهد. او لذت را ادراک امر ملائم با قوة مدرکه میداند. ملائم از نظر او کمال و خیر قوة مدرکه یا فعل خاص آن است. ابنسینا در تبیین فرآیند لذت از کمال و خیر دیگری نیز سخن به میان آورده است. او کمال و خیر مدرَک را نیز موجب ادراک لذت عنوان کرده است. حال مسئله این است که این دو کمال (کمال مدرَک و کمال قوة مدرِکه) در فرآیند ادراک لذت چه جایگاهی دارند و به طور کلی چه رابطه میان این دو وجود دارد. برای پاسخ به این سوال، متون ابنسینا در مورد لذت جمعآوری شده است. سپس با روش توصیفی-تحلیلی با تکیه بر دیگر نظریاتش لذت در اندیشة او تحلیل و بررسی شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که این دو کمال در واقع دو شرط تحقق لذتاند که تحقق کمال مدرَک برای ادراک لذت لازم است اما حصول آن ضرورتاً باعث ادراک لذت نمیشود. شرط دوم کمال قوة مدرکه یا ملائمت است که به محض تحقق آن، لذت ادراک میشود. البته تحقق کمال دوم مشروط به ادراک کمال اول است. به نظر میرسد تفکیک این دو کمال در مباحث زیباییشناسی کاربردی قابل توجه داشته باشد.
منابع مشابه
تحلیلی جامع از مفهوم سعادت نزد طوسی و رابطه آن با کمال و لذت
چکیده بنیان هر نظریه اخلاقی را مؤلفه های آن سامان میدهد. خواجه نصیرالدین طوسی، به عنوان نظریهپرداز اخلاقمحور، تحلیلهای نظاممندی از مؤلفههای اخلاقی ارائه کرده که سعادت یکی از آنهاست. رویکرد خواجه به سعادت، با دو تلقی همراه است: 1. رویکرد عام که سعادت را دربرگیرندۀ انسان و مجردات تام میداند؛ 2. رویکرد خاص که سعادت انسان را تحلیل میکند. شناساندن دومی، «لذت از سیرت حکیمانه» را پیش مین...
متن کاملتحلیلی جامع از مفهوم سعادت نزد طوسی و رابطه آن با کمال و لذت
چکیده بنیان هر نظریه اخلاقی را مؤلفه های آن سامان میدهد. خواجه نصیرالدین طوسی، به عنوان نظریهپرداز اخلاقمحور، تحلیلهای نظاممندی از مؤلفههای اخلاقی ارائه کرده که سعادت یکی از آنهاست. رویکرد خواجه به سعادت، با دو تلقی همراه است: 1. رویکرد عام که سعادت را دربرگیرندۀ انسان و مجردات تام میداند؛ 2. رویکرد خاص که سعادت انسان را تحلیل میکند. شناساندن دومی، «لذت از سیرت حکیمانه» را پیش مینهد ...
متن کاملرابطۀ ادراکِ حسی، کمال و لذت با زیبایی در استتیکِ کریستین وُلف
دیدگاه کریستین وُلف دربارۀ ادراک حسی که چارچوبی لایبنیتسی دارد، اساس استتیک او را برمیسازد. او با توجه به ماهیت واضح ولی مغشوشِ ادراک حسی در این چارچوب، مفهوم کمال و لذت را تبیین میکند و از همین معبر ره به تعریف زیبایی میبرد. به این ترتیب، از نظر او، کمال همانا توافق یا هماهنگی کثرات یا انبوهی از اشیاء یا اجزای آنهاست؛ لذت، حاصل شهود کمال در اشیاء است؛ و زیبایی هم عبارت است از ...
متن کاملکمال انسان و انسان کامل در نظر شبستری
مقاله حاضر در جست و جوی پاسخ مستدل و برهانی به پرسشهای مطرح پیرامون کمال انسان و انسان کامل در عرفان اسلامی است؛ کمال انسان در چیست؟ انسان کامل کیست و چه ویژگیهایی دارد؟ این کمال چگونه تحقق میپذیرد و از کجا آغاز شده و به کجا میانجامد؟ در این باره از اشعار مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری به عنوان الگوی کاربردی استفاده شده است. شیخ محمود شبستری با استفاده از مسئله حرکت به بیان مبحث تک...
متن کاملادراک ژرف لذات وتحصیل کمال مزه ها
بهاءالدین محمد بن حسین خطیبی بلخی مشهور به بهاءولد(628-545 ق )نویسنده کتاب معارف و پدر مولانا جلال الدین محمد بلخی است. محورهای عمده فکری بهاءولد را می توان در سه رکن ((خداشناسی‘جهانشناسی‘انسانشناسی))متمرکز ساخت. این مقاله پس از اشارای گذرا به گزیده افکار بهاءولدپیرامون خداشناسی و جهانشناسی ‘یکی از مسائل انسانشناسی او تحت عنوان ((ادراک ژرف لذات و تحصیل کمال مزه ها)) می پردازد. او علیرغم اینکه ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 9 شماره 17
صفحات -
تاریخ انتشار 2020-08-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023